ενθυμούμενος

ων

 

 

Τώρα που είναι όλα πια μέσα στο παρελθόν,
μοιάζει σχεδόν και στες επιθυμίες
εκείνες σαν να δόθηκες — πώς γυάλιζαν,
θυμήσου, μες στα μάτια που σε κύτταζαν·
πώς έτρεμαν μες στην φωνή, για σε, θυμήσου, σώμα.

 

Κωνσταντίνος Καβάφης, Θυμήσου, Σώμα…

 

 

 

Εις εικόνας, εις σκηνάς και εις οράματα, της είχεν επανέλθει εις τον νουν όλος ο βίος της, ο ανωφελής και μάταιος και βαρύς.

 

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Η Φόνισσα

 

 

Υπάρχει τίποτα πιο θεμελιακό από τη μνήμη για τη συγκρότηση της ταυτότητας ενός προσώπου; Τι είμαστε πέρα από ταστρώματα του χρόνου στο δέρμα και την ψυχή μας;

 

Η μνήμη είναι η ιστορία, η συλλογική και η ιδιωτική. Είναι η λαμπάδα της Ανάστασης που μας έκαψε τα μαλλιά κάποιο μακρινό Απρίλη, είναι το πρώτο φιλί, είναι το έσχατο φιλί που δώσαμε σε κάποιο κατευόδιο, είναι τα κεράσια που κρεμάσαμε στ’ αυτιά σαν σκουλαρίκια, οι χάρτινες σημαίες στις σχολικές αίθουσες, Κύριος οίδε για ποια νίκη. Η μνήμηείναι και αυτά που δεν κάναμε∙ το σ’ αγαπώ που το ’χαμε έτοιμο στα χείλη, μα την υστάτη ώρα κάτι το έφραξε, το συγγνώμη που κόλλησε για πάντα στον ουρανίσκο, το χέρι που έμεινε εγκλωβισμένο σε μια δήθεν ασφαλή περιοχή και δεν απλώθηκε εκεί και όταν έπρεπε.

 

Ο χρόνος είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη σύσταση της μνήμης. Σ’ έναν μόνιμο ενεστώτα -σ’ ένα ασάλευτο εδώ και τώρα-δεν υφίσταται μνήμη. Κι ενώ το πέρασμα του χρόνου γεννά τη μνήμη, ο ίδιος ο χρόνος έρχεται να τη φθείρει, προκαλώντας απώλειες και αλλοιώσεις. Σαν το νερό που διαβρώνει τους βράχους, κάνοντάς τους βότσαλα και άμμο και λήθη. Όμως, αυτή ακριβώς η επίδραση παράγει τις ψηφίδες -λόγια, αισθήματα, αγγίγματα-που μας συνθέτουν ως καρπούς της απρόσκοπτης και αδυσώπητης ροής του χρόνου.

 

Ο Σπύρος Αγαθού, μετά από σχεδόν μια δεκαετία, έρχεται με την ίδια ασκητική προσήλωση να φωτίσει τη δημιουργική σύζευξη χρόνου και μνήμης, αναδεικνύοντάς την ως τον κατεξοχήν τόπο της αισθητικής ευόδωσης. Ως την αγία έδρα του πεπερασμένου και συνεπώς του απολύτως ανθρώπινου.

Κώστας Μαννούρης

 

Αύγουστος 2016

remembering

as being 

 

Is there anything more instrumental than memory in defining a person? Are we anything more than the successive layers of time on our skin and on our soul?

 

Memory is our individual and collective story. It’s our first kiss, the last kiss we gave to somebody gone forever, the cherries, the watermelons and the mandarins of our youth, the paper flags which hung in our classroom in honor of some supposed national victory. Memory is also the things which never materialized; the I love you which did not come out of our mouth, the unexpressed I’m sorry, our hand which did not reach the object of its desire at the right moment, staying put in a fruitless region of safety.  

 

Time is a necessary condition for memory. In an endless present- in a never ending here and now- there is no memory. And even though the passage of time creates memory, it simultaneously wears it down, causing losses and distortions. Just as the sea erodes the earth, creating rocks, pebbles, sand and oblivion. It is precisely this dual action that forms the elements- words, emotions and acts- which constitute us as the fruit of the continuous and unimpeded flow of time.

 

Spyros Agathou, after almost a decade, returns with the same ascetic devotion and sheds light on the creative union between time and memory, portraying it as the privileged place of aesthetic fulfillment. As the holy seat of our mortal and bittersweet humanity.

 

Costas Mannouris

Writter